Çarpma işlemi nedir?
Çarpma işlemi, iki veya daha fazla sayının tekrarlanan sayı toplamları ile sonucunu bulmaya yönelik matematiksel bir işlemdir.
Çarpma işlemi genellikle bir çarpı işareti (x) ile gösterilir. Bununla birlikte, yıldız işareti (*), nokta (.) ve “times” ifadesi gibi diğer semboller de kullanılır.
Çarpma İşleminin Parçaları
Bir çarpma cümlesi, matematiksel ifade ve çarpım olmak üzere iki kısımdan oluşur. Matematiksel bir ifade çarpanlardan ve çarpma operatöründen veya sembolünden oluşur.
ÖrneğinMatematiksel bir ifadede: 5 x 2 = 10, “2 x 5” kısmı, faktör ve operatör olarak 2 ve 5’ten oluşan matematiksel ifadedir. Bu durumda çarpım 10’dur.
Faktörleri çarpan ve çarpılan olarak daha da ayrıştırabiliriz:
- Çarpım, bir sayının başka bir sayı ile çarpımıdır.
- Çarpan, çarpılacak bir sayıdır.
- Çarpım, çarpmanın bir sonucudur.
Çarpma İşleminin Özellikleri
Çarpma işleminin özelliklerini öğrenmek, çarpma işlemini içeren matematik problemlerini basitleştirmeye ve çözmeye yardımcı olur.
Çarpma işleminde değişmeli özellik, iki veya daha fazla sayının çarpımının nihai cevabı etkilemediği anlamına gelir. Genel olarak, bir çarpma cümlesi için: m x n = n x m. Örneğin, 4 x 5, 5 x 4 ile aynıdır. Bu özellik, büyük bir sayı grubunu çarparken de geçerlidir. Örneğin, 4 x 3 x 2 = 2 x 3 x 4.
Çarpma işleminde ilişkisel özellik, bir dizi sayıyı birlikte çarparken sayıların gruplanmasının nihai cevabı etkilemediğini belirtir. Genel olarak, herhangi bir matematiksel ifadedeki gruplamalar parantez veya ayraçlarla gösterilir. Bu özelliği şu şekilde özetleyebiliriz: m x (n x p) = (m x n) x p. Örneğin, (2 x 4) x 6 = 2 x (4 x 6).
Bu özellik, herhangi bir sayının bir sayısı ile çarpımının onun değerini değiştirmediğini ifade eder. Başka bir deyişle, bu özellik 1 x a = a şeklinde yazılabilir. Örneğin, 1 x 8 = 8.
Çarpma işlemi için dağılım özelliği, bir sayı ile çarpılan değerlerin toplanması veya çıkarılmasından oluşan bir ifadenin, ifade sayılarının toplamına veya farkına eşit olduğunu belirtir.
Genel olarak, m x (n + p) = m x n + m x p ve m x (n – p) = m x n – m x p. Örneğin, 2 x (3 + 4) = 2 x 3 + 2 x 4.
Çarpım Tablosu
Dizi, satır ve sütunlardaki sayılardan oluşan bir ızgara/çarpım tablosudur. Çarpım tablosu kullanarak çarpma işlemi daha kolaydır çünkü iki sayı arasındaki çarpım, satır sayısı sayılarak ve karşılık gelen sütun sayısıyla çarpılarak bulunur.
Örneğinsütunda 9 ve satırda 6’dan oluşan bir kavramada, ızgaradaki çarpım 54’tür.
x | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
1 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 |
2 | 2 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 22 | 24 |
3 | 3 | 6 | 9 | 12 | 15 | 18 | 21 | 24 | 27 | 30 | 33 | 36 |
4 | 4 | 8 | 12 | 16 | 20 | 24 | 28 | 32 | 36 | 40 | 44 | 48 |
5 | 5 | 10 | 15 | 20 | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 | 55 | 60 |
6 | 6 | 12 | 18 | 24 | 30 | 36 | 42 | 48 | 54 | 60 | 66 | 72 |
7 | 7 | 14 | 21 | 28 | 35 | 42 | 49 | 56 | 63 | 70 | 77 | 84 |
8 | 8 | 16 | 24 | 32 | 40 | 48 | 56 | 64 | 72 | 80 | 88 | 96 |
9 | 9 | 18 | 27 | 36 | 45 | 54 | 63 | 72 | 81 | 90 | 99 | 108 |
10 | 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | 100 | 110 | 120 |
11 | 11 | 22 | 33 | 44 | 55 | 66 | 77 | 88 | 99 | 110 | 121 | 132 |
12 | 12 | 24 | 36 | 48 | 60 | 72 | 84 | 96 | 108 | 120 | 132 | 144 |
Çarpma Cümleleri Nasıl Oluşturulur?
Çarpma cümlelerinin nasıl oluşturulacağını öğrenmek, matematiği pratikte nasıl kullanacaklarını hazırladığı için öğrenciler için önemli bir beceridir. Kendi çarpma cümlelerini nasıl oluşturacağını bilen bir öğrenci dörde dörtlük bir sayı tablosuna bakabilir ve tablonun 16 öğeden oluştuğunu kesinlikle söyleyebilir.
Bir Kelime Probleminden Nasıl Cümle Oluşturulur?
Çarpma cümleleri oluşturmak öğrencileri zorluyor gibi görünüyor. Ancak, bu makaleyi okuyup anlayarak, kelime problemlerini çözmek öğrenciler için daha kolay olacaktır.
Örneğin, Mary’nin her 3 sıraya 15 portakal koyacak kadar portakalı varsa bir sepet portakal topladığını varsayalım. Kaç portakal toplamıştır? Bu örnekte çarpma cümlesi 15 x 3 = 45 şeklinde yazılabilir. Dolayısıyla Mary 45 portakal toplamıştır.