Karışık sayı, bir tam sayı ve bir kesir içeren sayıdır, örneğin 2 ½ bir karışık sayıdır.
Karışık Sayılar Nasıl Çarpılır?
Karışık sayılar önce asal kesirlere dönüştürülerek çarpılabilir. Örneğin, 2 ½ çarpma işleminden önce 5/2’ye dönüştürülebilir. Aşağıda karışık sayıları çarpmak için genel kurallar verilmiştir:
- Önce karışık sayıları düzgün olmayan kesirlere dönüştürün.
- Her kesrin paylarını birbiriyle çarpın ve çarpımı en üste yerleştirin.
- Her kesrin paydalarını birbiriyle çarpın (alttaki sayılar). Çarpım yeni kesrin paydasıdır.
- Nihai cevabı basitleştirin veya mümkün olan en düşük terimlere indirin.
Karışık Kesirleri ve Karışık Sayıları Çarpma
Karışık kesirleri çarpmanın bir yöntemi de onları asal kesirlere dönüştürmektir.
Örnek 1
3 1/8 x 2 2/3
Çözüm
- Her bir kesri uygun olmayan kesre dönüştürün,
3 1/8 = {(3 x 8) +}/ 8 = 25/8
2 2/3 = {(2 x 3) + 2}/3 = 8/3
- Pay ve paydaları çarpın,
25/8 x 8/3 = ( 25 x 8)/(8 x 3)
- Bu durumda, ortak faktörler üstte ve alttadır, bu nedenle iptallerle basitleştirin,
= 25/3
- Nihai cevabı karışık kesirlere dönüştürün,
25/3 = 8 1/3
Örnek 2
1 4/5 x 5 3/8
Çözüm
- Önce karışık sayıları düzgün olmayan kesirlere dönüştürün
1 4/5 = (1 x 5 + 4)/5 = 9/5
5 3/8 = (8 x 5 +3)/8 = 43/8
9/5 x 43/8 = 387/40
- Cevabı ya tam olmayan kesir olarak alırsınız ya da karışık sayıya dönüştürürsünüz
387/40 = 9 27/40
Alan Modeli Yöntemi
Karışık sayıların çarpımı, alan modeli adı verilen başka bir yöntem kullanılarak da yapılabilir. Bu yöntem aşağıda gösterilmiştir:
Örnek 3
2 2/5 x 3 1/4
Çözüm
- Hem tam sayı hem de kesir sayısı için bölgesi olan bir model çizin
- Her satırı her sütunla çarpın
X | 2 | 2/5 |
3 | 2 x 3 =6 | 3 x 2/5 = 6/5 |
¼ | 1/4 x 2 = 1/2 | 1/4 x 2/5 = 2/20 = 1/10 |
- Tablodaki tüm ürünleri ekleyin.
6 + 1/2 + 6/5 + 1/10
2, 5 ve 10’un L.C.M.’si =10
Bu nedenle, 1/2 + 6/5 + 1/10 = 5/10 + 12/10 + 1/10
- Paydayı korurken payları tek başına toplayın
(5 + 12 + 1)/10
= 18/10 = 1 8/10
= 7 8/10
- Kesri en küçük terimlerine kadar sadeleştirin.
= 7 4/5